فارسی
در ماده ۱۰۰ قانون شهرداری ها کمیسیونی پیش بینی شده که این کمیسیون با عنوان کمیسیون ماده ۱۰۰ شناخته می شود و وظیفه صدور رای به جریمه یا تخریب در مورد تخلفات ساختمانی را به عهده دارد.
رای صادره از کمیسیون بدوی ماده ۱۰۰ قابل اعتراض در کمیسیون تجدیدنظر ماده ۱۰۰ و رای این کمیسیون توسط وکیل دیوان عدالت اداری قابل اعتراض است.
دلایل نقض رای کمیسیون ماده ۱۰۰
به طور کلی کمیسیون ماده ۱۰۰ یا رای به جریمه صادر می کند یا رای به تخریب؛ بنابراین در ادامه به بررسی دلایل نقض آرای تخریب کمیسیون ماده ۱۰۰ و آرای جریمه کمیسیون و نحوه شکایت و اعتراض به کمیسیون ماده ۱۰۰ می پردازیم.
دلایل نقض آرای تخریب
عدم ارجاع امر به کارشناس
کمیسیون ماده ۱۰۰ برای صدور رای تخریب مکلف به احراز :
۱- مغایرت با اصول سه گانه یعنی عدم رعایت اصول شهرسازی، فنی و بهداشتی
۲- ضرورت تخریب بنا است؛ این دو مورد جر امور فنی و تخصصی بوده که غالب شعب دیوان عدالت اداری اعتقاد دارند می بایست به کارشناس رسمی دادگستری جهت احراز این دو امر ارجاع گردد و عدم ارجاع از موارد نقض رای در دیوان عدالت اداری است.
تبعیض در مورد رای تخریب
در مواردی دیده شده که کمیسیون ماده ۱۰۰ شهرداری یک محل در مورد ساختمانی رای به تخریب صادر لیکن در مورد ساختمان مجاور با همان تخلف مشابه رای به جریمه صادر نموده است؛ چنین تبعیضی برخلاف اصل تساوی افراد در برابر قانون بوده و از موارد نقض رای کمیسیون ماده صد در دیوان عدالت اداری است.
عدم جلوگیری از تخلف ارتکابی توسط شهرداری
در برخی از آرای شعب دیوان عدالت اداری در مورادی که ساختمان به صورت کامل ساخته شده و شهرداری با وجود تکلیف به جلوگیری از تخلفات ساختمانی، مانع این امر نشده؛ این امر دلیل بر نقض رای تخریب ذکر شده است.
عدم ابلاغ فرم خلاف جهت دفاع
کمیسیون ماده ۱۰۰ به موجب تبصره ۱ ماده ۱۰۰ قانون شهرداری ها مکلف است که به ذی نفع یعنی هر شخصی که در ساختمان دارای نفع است اعم از مالک و سازنده، جهت دفاع از خود ابلاغ نماید تا ظرف ده روز دفاعیات خود را به صورت کتبی تقدیم کمیسیون نماید
بنابراین اگر رایی از کمیسیون بدون انجام تکلیف ابلاغ صادر گردد این رای قابل نقض در دیوان عدالت اداری است.
عدم توجه به قابلیت و امکان اجرای رای تخریب
کمیسیون ماده ۱۰۰ جهت صدور رای تخریب باید این امر را که اجرای رای امکان ورود خسارت به ساختمان های مجاور یا حتی قسمت هایی از ساختمان موضوع رای که مطابق قانون احداث شده ( به طور مثال ساختمان ۶ طبقه ای به طور کامل احداث و بهره برداری شده سپس کمیسیون ماده صد حکم به تخریب طبقه ششم ساختمان صادر نموده است و حسب نظریه کارشناس تخریب طبقه موصوف منجر به آسیب به طبقات دیگر می گردد.) را مدنظر قرار دهد.
بنابراین چنان چه اجرای رای تخریب منجر به خسارت به ساختمان های مجاور یا قسمت های مجاز ساختمان موضوع پرونده گردد، رای تخریب قابل نقض در دیوان عدالت اداری است.
نکته مهم دیگر آن که در مواردی که ساختمان کامل نشده باشد نیز با توجه به ماده ۲۰۲ آیین نامه حفاظت کارگاه ساختمانی تخریب قسمتی از ساختمان که باعث ریزش ناگهانی قسمت های دیگر گردد ممنوع است و کمیسیون ماده صد در رای خود باید این ماده را نیز لحاظ نماید و عدم رعایت این ماده دلیل بر نقض رای کمیسیون در دیوان عدالت اداری خواهد بود.
تشدید رای جریمه به رای تخریب در مرحله تجدیدنظر کمیسیون
فرض کنید کمیسیون بدوی رای به جریمه صادر و شخص به رای اعتراض و کمیسیون تجدیدنظر رای به تخریب صادر نموده است؛ دراین مورد برخی از قضات دیوان عدالت اداری با این استدلال که کمیسیون تجدیدنظر حق تشدید مجازات را ندارد، رای را قابل نقض می دانند.
صدور رای خارج از صلاحیت کمیسیون ماده صد
املاک خارج از محدوده شهر در صلاحیت کمیسیون ماده ۹۹ قانون شهرداری ها است و چنان چه کمیسیون ماده ۱۰۰ در این خصوص رای صادر نماید قابل نقض در دیوان عدالت اداری است.
دلایل نقض رای جریمه
مجهول بودن ضرایب تعیینی
در تعیین جریمه متراژ ساختمان در ضریب تعیینی ضرب می گردد که این ضریب باید در رای کمیسیون به صورت صریح ذکر گردد در غیر این صورت رای قابل نقض در دیوان عدالت اداری می باشد.
مطالبه وجه مازاد بر میزان مقرر قانونی
مبنای محاسبه ارزش معاملاتی ملک ۸۵ درصد ارزش منطقه ای آن است؛ گاه دیده می شود که کمیسیون ماده صد در رای خود صد درصد ارزش منطقه ای را مبنا قرار می دهد که چنین رایی قابل نقض در دیوان عدالت اداری است.
عدم ابلاغ فرم خلاف جهت دفاع
این موضوع که در بند ۴ بخش فوق توضیح داده شد نیز از موارد نقض رای جریمه در دیوان عدالت اداری است.
عدم رعایت ملاک های موثر در تعیین جریمه: کمیسیون ماده صد در تعیین جریمه باید موارد ذیل را رعایت نماید که عدم رعایت هر یک منجر به نقض رای در دیوان عدالت اداری خواهد شد:
الف- موقعیت ملک از نظر مکانی
ب- تناسب جریمه با وع استفاده از فضای ایجاد شده
ج- تناسب جریمه با نوع ساختمان از نظر مصالح مصرفی
تعیین دو جریمه برای یک تخلف
فرض کنید شخصی علاوه بر آن که اضافه بنا دارد تغییر کاربری مثلا از مسکونی به تجاری نیز داده باشد و کمیسیون ماده صد از هر دو بابت اقدام به تعیین جریمه نموده باشد؛ در این مورد نیز امکان نقض رای در دیوان عدالت اداری وجود دارد.
صدور رای خارج از صلاحیت کمیسیون ماده صد
املاک خارج از محدوده شهر در صلاحیت کمیسیون ماده ۹۹ قانون شهرداری ها است و چنان چه کمیسیون ماده ۱۰۰ در این خصوص رای صادر نماید قابل نقض در دیوان عدالت اداری است.
نحوه اعتراض و شکایت از رای کمیسیون ماده صد
مهلت اعتراض به کمیسیون ماده ۱۰۰ در دیوان عدالت اداری سه ماه از تاریخ ابلاغ رای قطعی کمیسیون به شخص یا قطعیت رای است. با این توضیح که ممکن است اعتراض به رای بدوی کمیسیون صورت نگیرد و با گذشت مهلت رای قطعی گردد.
تقدیم دادخواست برای اعتراض به رای کمیسیون ماده صد با مراجعه به دفاتر خدمات قضایی دادخواست ارسال می شود که در این دادخواست شهرداری محل به عنوان طرف شکایت باید قرار داده شود. به طور مثال رای از کمیسیون ماده صد شهرداری کرج صادر شده است؛ باید شهرداری کرج به عنوان طرف شکایت در دادخواست ذکر گردد.
در قسمت موضوع شکایت و خواسته عبارت زیر درج می گردد:
اعتراض به رای شماره ……….. مورخ …………… کمیسیون ماده صد شهرداری …………….. و تقاضای نقض آن
شرح شکایت می بایست به صورت شفاف و جامع و البته با پرهیز از زیاده گویی تنظیم گردد. با این اوصاف توصیه می شود یا وکیل متخصص در زمینه دعاوی دیوان عدالت اداری استخدام کنید یا تنظیم دادخواست را به وکلای متخصص بسپارید.
پیشنهاد می شود حتما دستور موقت را هم بخواهید.با دستور موقت از دیوان عدالت اداری ، میتوانید مانع اجرای رای کمسیون ماده ۱۰۰ شهرداری شوید.
نحوه رسیدگی در دیوان عدالت اداری
رسیدگی در دیوان عدالت اداری غیر حضوری است یعنی جلسه ای تشکیل نمی گردد و دادخواست به شهرداری طرف شکایت ابلاغ و شهرداری نیز لایحه ارسال می نماید که توصیه می شود با مراجعه به دیوان عدالت اداری کپی از لایحه تهیه و لایحه دفاعیه در قبال آن ارسال نمایید.
شعبه ای که پرونده به آن ارجاع شده چنان چه رای را نقض کند با ذکر تمام جهات و دلایل نقض رای موضوع را جهت رسیدگی به همان کمیسیون ارجاع و کمیسیون موظف است با رعایت تمامی موارد مورد اشاره در رای دیوان عدالت اداری ظرف دو ماه نسبت به صدور رای مجدد اقدام نماید.
آرای صادره از شعب بدوی دیوان عدالت اداری قابل تجدیدنظر در شعب تجدیدنظر آن دیوان است و رای شعبه تجدیدنظر قطعی است.
چنان چه پس از صدور رای مجدد از کمیسیون ماده صد شخص مجدد اقدام به شکایت نسبت به آن رای در دیوان عدالت اداری نماید پرونده جهت رسیدگی به شعبه صادره کننده رای قطعی در دیوان عدالت اداری ارجاع و آن شعبه در صورتی که رای را صحیح بداند، آن را تایید و در صورتی که مخالف قوانین و مقررات بداند اقدام به نقض رای نموده و این بار خود نسبت به تخلفات ساختمانی رسیدگی و رای صادر می نماید.
به طور مثال رای قطعی توسط شعبه ۸ تجدیدنظر دیوان عدالت اداری مبنی بر نقض رای تخریب صادر و مجدد موضوع به کمیسیون ماده صد ارجاع لیکن کمیسیون مجدد رای بر تخریب صادر می نماید و شخص از این رای شکایت می کند در این صورت اگر شعبه ۸ تجدیدنظر تجدیدنظر دیوان عدالت اداری اعتقاد به جریمه داشته باشد، رای را نقض و رای بر جریمه صادر می نماید.
وکیل کمیسیون ماده ۱۰۰ شهرداری
وکیل کمسیون ماده ۱۰۰ شهرداری برای شکایت و اعتراض به کمیسیون ماده ۱۰۰ می بایست وکیل متخصص دیوان عدالت اداری باشد.
با توجه به پیچیدگی ای که این موضوع دارد و تبحر و تجربه ای که وکلای شهرداری دارند ، شکایت از رای کمیسیون ماده ۱۰۰ بدون وکیل متبحر ، اقدامی پرریسک می باشد. وکیل متخصص کمسیون ماده ۱۰۰ با تکیه بر قانون و تسلط بر مقررات و رویه قضایی ، دفاعیات لازم را انجام می دهد.
