در وهله اول بهتر است به تعریف تحدید حدود بپردازیم. تحدید حدود به معنای تعیین حدود ملک یا املاک معین است.
تعریف اعتراض حدود
اعتراض حدود جزو دعاوی ثبتی است که قبل از مرحله ثبت ملک در دفتر املاک موضوعیت پیدا میکند.
دعوای اعتراض به تحدید
متعرض نسبت به تقاضای ثبت ملک اعتراض ندارد بلکه اعتراض او ناظر بر این است که در جریان تحدید حدود قسمتی از ملک او جز ملک متقاضی ثبتی محسوب گردیده به عبارت دیگر با تعیین حدود به حقوق وی تجاوز شده است که می تواند دادگاه تقاضای اعتراض به تحدید حدود را به نماید .
انواع اعتراض به تحدید حدود
1- اعتراض به ثبت ملک
2- اعتراض به حدود ملک
3- اعتراض به حقوق ارتفاقی املاک.
تحدید حدود به معنای مشخص کردن حدود ملک یا املاک مشخص می باشد. اعتراض به حدود به معنای اعتراض به حدود جز دعاوی ثبتی می باشد که طبق قانون ثبت رسیدگی می شود. اعتراض به تحدید حدود یعنی اعتراض کننده نسبت به ثبت ملک اعتراضی ندارد. در واقع اعتراض نسبت به این که قسمتی از ملک او جز ملک دیگر ثبت شده است و حقوق او ضایع شده است پس از دادگاه تقاضای اعتراض به حدود را دارد.
مدارک مورد نیاز اسناد و امور ثبتی جهت طرح دعوای اعتراض به تحدید حدود
- سند مالکیت (اختیاری)
- تصویر مصدق صورتجلسه تحدید حدود که به وسیله اداره ثبت تنظیم گردیده است (اختیاری).
- تصویر مصدق مدارک مبنی بر باطل بودن عملیات تحدید حدود (اختیاری).
- همراه داشتن کارت ملی جهت احراز هویت و کارت عابر بانک جهت پرداخت هزینه دادرسی الزامی است.
چه کسانی حق اعتراض به تحدید حدود را دارند؟
- افرادی که اطراف ملک معترض کننده ملکی دارند فقط در حدی حق اعتراض دارند که در آن مجاورت شده است.
- کسی که متقاضی ثبت ملک می باشد.
- اداره اوقاف
طبق قانون تا ۳۰ روز از تاریخ صدور جلسه مدعی حق ارتفاقی در ملک مورد تقاضای ثبت می باشد می توان اعتراض نمود و اگر خود متقاضی ثبت در موقع تحدید حدود حضور نداشته باشد، تحدید حدود بر اساس نظرات اطرافیان به عمل میآید. اگر در این مورد اعتراض داشته باشد تا ۳۰ روز می تواند اقدام به این اعتراض کند.
اعتراض به تحدید حدود خارج از مهلت
طبق قانون اگر کسی نسبت به تحدید حدود ملک همسایه که به ملک وی تجاوز شده اعتراض دارد سی روز مهلت دارد تا اعتراض خود را ثبت کنند. اگر خارج از مهلت مقرر اقدام به ثبت اعتراض کند، رئیس اداره ثبت خارج از نوبت بودن اعتراض را زیر دادخواست اعتراض می نویسد. از قاضی دادگاه بدوی محل میخواهد تا برای بررسی مسئله به ارائه ثبت تشریف بیاورد. قاضی دادگاه نظر خود را مبنی بر وارد بودن یا خارج بودن اعتراض در مهلت قانونی بیان کرده و اگر نظر وی با نظر اداره ثبت یکی باشد پرونده بایگانی می شود اما اگر خارج از مهلت قانونی نداند، دادخواست اعتراض را به دادگاه ارسال کرده تا به اعتراض وی رسیدگی شود. بعد از صدور حکم نهایی طرف دادگاه صالح پرونده بسته می شود.
مطابق ماده 20 قانون ثبت مجاوری که نسبت به حدود یا حقوق ارتفاقی، حقی برای خود قائل است می تواند فقط تا سی روز از تاریخ تنظیم صورتمجلس تحدید حدود به وسیله اداره ثبت به مرجع صلاحیت دار عرض حال دهد. تقاضا کننده ثبتی که خود با نماینده اش در موقع تحدید حدود حاضر نبوده و ملک مورد تقاضای او با حدود اظهار شده از طرف مجاورین مطابق ماده 15 تحدید شده می تواند مطابق مقررات این ماده عرض حال بدهد. دادگاه پس از بررسی اعتراض و احراز شرایط به شرح ذیل تصمیم خواهد گرفت.
الف – طرفین دعوی
به موجب ماده 20 قانون ثبت اسناد و املاک، مجاورین و متقاضی ثبت حق اعتراض به حدود را دارند. فلذا مجاور فقط نسبت به حدی که با آن مجاورت دارد می تواند اعتراض کند نه نسبت به حدودی که با آن ها مجاورت ندارد، چون ذینفع محسوب نمی شود و همچنین تقاضا کننده ثبت در موقع تحدید اگر خودش یا نماینده او حاضر نباشد و ملک با حدود اظهار شده از طرف مجاورین تحدید شده باشد وی می تواند نسبت به آن اعتراض کند.
اداره اوقاف، متولی و ناظر موقوفات، موقوف علیهم، متصدی امور حسبی، محبوس لهم، وصی، ناظر و نیز کسانی که پس از خروج ملک از حالت ثلث در آن ملک ذیحق می شوند حق اعتراض دارند. خوانده این دعوی اداره ثبت بوده و در مواردی که از سوی غیر درخواست کننده ثبت به عمل می آید متقاضی ثبت نیز می باشد.
ب – مرجع صالح
حسب ماده 20 قانون ثبت و ماده 86 آیین نامه اجرایی قانون ثبت، اعتراض به حدود نیز ابتدایا باید به اداره ثبت تسلیم و ظرف یک ماه از تاریخ تسلیم اعتراض دادخواست به دادگاه تقدیم نموده و گواهی آن را به اداره ثبت تسلیم کند.
ج – ارکان دعوی
مطابق ماده 20 قانون ثبت، مهلت اعتراض به حدود سی روز از تاریخ صورتمجلس تحدید حدود است. لذا اولین رکن رسیدگی به اعتراض توجه به این مهلت است که رعایت شده یا خیر؟ سپس دادگاه با ملاحظه مستندات خواهان و ارجاع امر به کارشناس توأم با معاینه محل و اخذ توضیحات نماینده ثبت و در صورت لزوم ملاحظه پرونده ثبتی احراز می نماید، آیا به ملک معترض تجاوزی صورت گرفته یا خیر؟ به همین لحاظ اعتراض از سوی مجاورین به عمل می آید نه غیر مجاور.
در مواردی که اعتراض از سوی متقاضی ثبت به لحاظ عدم رعایت حدود صورت می گیرد دادگاه به ادله وی توجه خواهد نمود. پس دادگاه باید در رسیدگی خود موارد ذیل را مورد لحاظ قرار دهد:
1-بررسی این که خواسته، اعتراض بر ثبت موضوع ماده 16 قانون ثبت است یا اعتراض به رأی هیأت حل اختلاف موضوع ماده 148 اصلاحی قانون ثبت و در خصوص سند مالکیت است.
2-استعلام وضعیت ثبتی پلاک متنازع فیه از حیث جواز جریان ثبتی، مالکین و تعداد و میزان سهام هر کدام آن ها.
3-مهلت تقدیم دادخواست به دادگاه صالح یک ماه از تاریخ اعتراض به حدود از سوی خواهان، که این مدت امکان دارد به دو ماه افزایش یابد زیرا ملاک، تاریخ تقدیم اعتراض است. بنابراین کسی که در آخرین روز «روز سی ام» به اداره ثبت نسبت به صورتمجلس تحدید حدود اعتراض نماید، سی روز دیگر برای تقدیم دادخواست به دادگاه مهلت دارد.
4-مطالبه پرونده ثبتی ملک مورد تقاضای ثبت از اداره ثبت و ملاحظه آن و خلاصه نویسی و استخراج مطالب مفید از پرونده ثبتی و احراز این که عملیات مقدماتی ثبت، وفق مقررات قانونی انجام پذیرفته یا خیر؟
5-ارجاع موضوع به کارشناسی و عنداللزوم صدور قرارهای تحقیق و معاینه محلی و اجرای آن ها و بررسی ادله و مستندات ابرازی طرفین جهت احراز صحت و سقم ادعای هر کدام مبنی بر مالکیت محل متنازع فیه.
د – مستندات قانونی
1-مستندات قانون این دعوی ماده 20 با رعایت مواد 16، 17، 18، 19 قانون ثبت اسناد و املاک می باشد.
2-مادتین 99 و 100 آیین نامه قانون ثبت املاک ناظر به ماده 27 قانون ثبت املاک نیز می باشد.
1-مواد 12 قانون آیین دادرسی مدنی مصوب 1379 و نیز مواد 197 و 198 این قانون در صلاحیت دادگاه و صدور رأی مورد توجه دادگاه قرار می گیرد. بنابراین پس از احراز اشتباه صورت گرفته در تحدید حدود، حکم صادر می گردد:
2-در خصوص دعوی خواهان ها 1- حب 2- شع 3- عی 4- حاج ن 5- شع 6- عل 7- حم 8-ج 9- ع 10- ع (حاج ب) گ با وکالت آقای ن و واردین ثالث آقایان 1- ام 2- عل 3- ع 4- ذک 5- س 6- غ 7- سیداح 8- اس 9- ع 10- رم 11- اب 12- خس 13- مح 14- ج 15- د 16- ذا 17- ص 18- حاج حس 19- حاج حب 20- اح 21- حس 22- ش 23- ح 24- اح 25- ق 26- ع 27- ن 28- سید د 29- اس 30- ح 31- ش با وکالت وکیل سابق الذکر و همچنین وارد ثالث آقای س به طرفیت اداره اوقاف و امور خیریه به خواسته اعتراض به ثبت پلاک 4 فرعی از 16 و 17 اصلی بخش 5 که اداره خوانده به استناد یک فقره وقف نامه عادی تقاضای ثبت اراضی روستاهای اطراف زاگرس را به نام خود کرده است.
دادگاه با توجه به محتویات پرونده و مطالبه پرونده ثبتی، موضوع را به کارشناس ارجاع و کارشناس واحد به لحاظ ابهام در حدود اربعه ملک وقف نامه قابل انطباق با محل ندانسته که این نظریه مورد اعتراض اداره خوانده واقع و موضوع به هیأت سه نفره کارشناسان ارجاع و هیأت مذکور نیز با بررسی مستندات طرفین و خصوصا وقف نامه ابرازی اداره خوانده و تطبیق آن محل و تحدید حدود انجام شده توسط اداره خوانده اعلام نموده که وقف مربوط به اراضی پایین زاگرس بوده و تجدید حدود در خارج محدوده وقف نامه به عمل آمده تعیین شده است که با وقف نامه در مغایرت است که بیانگر عدم وقفیت روستای خواهان می باشد که این نظریه مورد اعتراض مؤثر اصحاب واقع نگردیده لهذا دادگاه اعتراض معترضین را مقرون به واقع تشخیص و تقاضای وقف اداره خوانده را خارج از حدود وقف نامه و مغایر با واقعیت تشخیص و مستندا به بند 5 ماده 147 قانون اصلاح مواد 1 و 2 و 3 قانون اصلاح موادی از قانون ثبت اسناد و املاک مصوب 31/4/1365 و الحاق موادی به آن مصوب 1370 و ماده 16 قانون ثبت حکم به بطلان عملیات ثبتی مربوط روستاهای اف و ب صادر و اعلام می شود. رأی صادره حضوری بوده و ظرف مدت بیست روز ازتاریخ ابلاغ قابل تجدیدنظر خواهی در محاکم محترم تجدید نظر استان است
اعتراض غیر مجاور به تحدید حدود
گاهی ممکن است از همسایه غیر مجاور به تحدید حدود اعتراض کنند. طبق تبصره ۲۵ قانون ثبت اسناد و املاک کشور در دعاوی اعتراض در مورد تقاضای ثبت واقع در محدوده قانونی شهرها که تا تاریخ تصویب این قانون مطرح شده است، هرگاه اعتراض از طرف غیر مجاور به عمل آید، هم چنین در صورت دعوا به موجب سند رسمی و یا عدم اخذ سند مالکیت طرف معترض یا حدودی که رد صورت مجلس تحدید حدود تعیین شده است، دادگاه در جلسه اداره فوقالعاده رسیدگی حسب مورد قرار رد یا سقوط دعوا را صادر خواهد کرد. این مورد فقط قابل رسیدگی پژوهشی است.
اگر اعتراض معترض طبق قانون بی مورد باشد، واحد ثبتی مربوطه بی اثر بودن اعتراض را به معترض اطلاع رسانی می کند. ایشان می تواند در مهلت ده روز نسبت به رئیس صادره به هیئت نظاره شکایت کند.
آگهی تحدید حدود چیست ؟
آگهی تحدید و تعیین حدود آگهیهای رسمی هستند که توسط اداره های ثبت دارای صلاحیت منتشر می گردند. نیت از انتشار این آگهیها آگاه سازی مردم از تقاضای یک یا چند نفر برای تعیین حدود یک ملک مشخص می باشد. با توجه به این مورد اگر فردی به این عمل اعتراضی داشت، توانایی ارائه دادخواست خود را در مدت زمان قانونی معین شده دارد.
انتشار آگهی تحدید حدود
در یکسری موارد هم احتمال دارد فرد متقاضی درخواست تحدید اختصاصی یک ملک را داشته باشد. در این شرایط فرد لازم است هزینههای مربوط به آن را پرداخت کند. بعد از پرداخت هزینه های مربوطه و ثبت شدن تقاضا، روند اداری پیگیری این درخواست آغاز خواهد شد. اداره ثبت پیش نویس آگهی تحدید را تهیه و زمان آن را به متقاضی اعلام خواهد کرد. متقاضی هم لازم است در مدت معین شده به اداره ثبت مشخص شده مراجعه کند. بعد از صورت گرفتن این مراحل، نقشه بردار به همراه نماینده ثبت در محل حاضر شده و حدود ملک را تعیین خواهند کرد.
اختلافات اعتراض به تحدید حدود
در واقع فرد به درخواست ثبت ملک معترض نمی باشد، بلکه اعتراض اصلی او به این دلیل است که در جریان تحدید حدود بخشی از ملک او جزء ملک فرد متقاضی ثبت شده است و به معنی دیگر حدود معین شده به حقوق این فرد تجاوز شده است.
اما در دعاوی اعتراض به ثبت، اعتراض به کل موارد ثبت شده می باشد.
طبق بند ۲۰ قانون ثبت اسناد و املاک، متقاضی ثبت، حق اعتراض به حدود را دارا می باشند. در نتیجه فرد مجاور تنها نسبت به حدی که با آن مجاورت دارد می تواند اعتراض کند نه نسبت به حدودی که با آن ها در مجاورت نیست، زیرا ذی نفع حساب نمیشود و همچنین فرد تقاضاکننده ثبت در موقع تحدید اگر خودش یا وکیل او حاضر نباشد و ملک با حدود اظهار شده از طرف مجاورین تحدید شده باشد ،این فرد توانایی اعتراض نسبت به آن را دارا می باشد.
در موارد خواسته شده این دادخواست، اداره ثبت رسمی و در بقیه موارد که از سوی فردی به ازغیر درخواست کننده ثبت به عمل می آید متقاضی ثبت هم میباشد.
سوالات متداول اعتراض به تحدید حدود
چه مراجعی به اعتراض به تحدید حدود رسیدگی می کند؟
در اعتراض به حدود ابتدا باید درخواست مربوطه را به اداره ثبت تقدیم کند و ظرف یک ماه از تاریخ اعتراض دادخواست به دادگاه برود و گواهی آن را به ثبت ارجاع دهد. مراحل اعتراض به حدود مثل اعتراض به اصل ملک می باشد و این دادخواست طبق رعایت قانونی رسیدگی می شود و جزء دعاوی مالی محسوب میشود و رعایت مقررات ماده ۵۱ قانون آیین نامه دادرسی مدنی به عمل آید.
اگر شخص مورد نظر مدارک فوق را موجود نداشت چه دلایل را می توان ارائه داد؟
- شهادت شهود
- تحقیقلا علمی و معاینه محلی که توسط کارشناسان مربوطه می باشد.
- شماره پرونده ثبت ملک
- نظریه کارشناسی
- سوگند (قسم خوردن)
- درخواست استعلام
- مابقی دلایل و مستندات
اعتراض به تحدید حدود چیست و چگونه میتوان آن را مطرح کرد؟
اعتراض به تحدید حدود زمانی مطرح میشود که شخصی نسبت به حدود و مرزهای تعیین شده برای ملک خود یا ملک مجاور اعتراض دارد. این اعتراض باید به صورت کتبی و طی مهلت مقرر قانونی به مرجع صالح قضایی تقدیم شود. مطابق قانون ثبت اسناد و املاک، مهلت اعتراض به تحدید حدود بیست روز از تاریخ انتشار آگهی تحدید حدود است.
چه کسانی حق اعتراض به تحدید حدود را دارند؟
هر ذینفعی که حقوق او در نتیجه تحدید حدود ملک مجاور یا ملک خود تحت تأثیر قرار گیرد، میتواند اعتراض کند. این افراد شامل مالکین مجاور، مستأجرین، و افرادی که دارای حقوق ارتفاقی در ملک هستند میشوند. همچنین وراث قانونی نیز میتوانند در صورت لزوم اعتراض نمایند.
در صورت اشتباه در تحدید حدود چه باید کرد؟
در صورت وقوع اشتباه در تحدید حدود، متضرر میتواند با ارائه دادخواست به مراجع قضایی مربوطه، درخواست ابطال صورتمجلس تحدید حدود را مطرح کند. دادگاه با بررسی مستندات و ادله ارائه شده، تصمیمگیری خواهد کرد. همچنین، مطابق قانون، کارشناسان رسمی دادگستری نیز میتوانند به عنوان شاهد و کارشناس در این موارد حضور داشته باشند.
مهلت اعتراض به تحدید حدود چقدر است و در صورت گذشت آن چه باید کرد؟
مهلت قانونی برای اعتراض به تحدید حدود بیست روز از تاریخ انتشار آگهی تحدید حدود است. در صورتی که این مهلت گذشته باشد، معترض میتواند با ارائه دادخواست خارج از مهلت و بیان دلایل موجهی مانند عدم اطلاع از آگهی یا عدم حضور در کشور، درخواست بررسی مجدد کند. تصمیمگیری نهایی در این خصوص بر عهده دادگاه است.
فرق تعیین حدود و تحدید حدود چیست؟
تعیین حدود به معنای مشخص کردن حدود و مرزهای یک ملک با استفاده از نشانههای طبیعی و مصنوعی است که توسط مالکین یا با توافق همسایگان انجام میشود. در حالی که تحدید حدود فرایندی رسمی است که توسط کارشناسان رسمی دادگستری و به دستور مراجع قضایی صورت میگیرد و منجر به ثبت رسمی حدود و مرزهای ملک در دفاتر اسناد رسمی میشود.
جهت اطلاعات بیشتر در بخش تماس با ما در ارتباط باشید