فارسیطلاق دادن یک عمل حقوقی است که ازطرف زوج صورت می گیرد،اما قانونگذار شرایطی را معین کرده است که زوجه نیز می تواند درخواست صدور حکم از دادگاه را بنماید.طلاق به درخواست زوجه در موادی ازقانون مدنی پیش بینی شده است. طلاق بدلیل عسر وحرج زوجه وامکان فسخ نکاح بدلیل جنون وعیوب مرد وهم چنین شرط نمودن صفت خاصی، توسط یکی از زوجین وعدم وجود شرط معهود پس از عقد از شرایط فسخ نکاح وطلاق می باشد.
مطابق ماده١١٣٠ قانون مدنی در صورتی که دوام زوجیت موجب عسر وحرج زوجه باشد،وی می تواند به حاکم شرع مراجعه، تقاضای طلاق کند.چنانچه عسر وحرج مذکور در محکمه ثابت شود،دادگاه می تواند زوج را اجبار به طلاق نماید ودر صورتی که اجبار مبشر نباشد، زوجه به اذن حاکم شرع طلاق داده می شود.برابر تبصره همان ماده ،منظوراز عسروحرج شرایطی است که ادامه زندگی رابرای زن بامشقت وسختی همراه کند.
مواردزیردر صورت احراز ان توسط توسط دادگاه صالح، ازمصادیق عسروحرج محسوب می گردد.
١_ترک زندگی خانوادگی توسط زوج حداقل به مدت شش ماه متوالی و یانه ماه متناوب درمدت یک سال بدون عذر موجه.
٢_اعتیادزوج به یکی ازمواد مخدر ویا ابتلا وی به مشروبات الکلی که به اساس زندگی خانوادگی خلل وارد آورد وامتناع یا عدم امکان الزام وی به ترک آن درمدتی که به تشخیص پزشک برای ترک اعتیادلازم بوده است.
٣_محکومیت قطعی زوج به حبس پنج سال یا بیشتر.
٤_ضرب وشتم یاهرگونه سورفتارمستمر زوج که عرفابا توجه به وضعیت زوجه قابل تحمل نباشد.
٥_ابتلا زوج به بیماری های صعب العلاج روانی یا‌ساری یا هر عارضه صعب العلاج دیگری که زندگی مشترک رامنحل نماید.
اما موارد دیگری که در قانون مدنی به زن حق درخواست طلاق را داده است به شرح ذیل می باشد.
١_ غیبت شوهر
ماده ۱۰۲۹ قانون مدنی مقررمی دارد: هرگاه شخصی چهارسال تمام غایب مفقودالاثر باشد زوجه می تواند تقاضای‌طلاق کند.
۴_وکالت زن در طلاق
ماده۱۱۱۹قانون مدنی می‌گوید: طرفین عقد ازدواج می توانند هرشرطی که مخالف با مقتضای عقدنباشد درضمن عقد قرار دهند،مثل اینکه شرط شود هرگاه شوهر زن دیگری بگیرد یا درمدت معینی غایب شود، یا ترک انفاق کند، یا بر حیات زن سو قصد یا سو رفتاری کند، زن وکیل در توکیل باشدکه پی از اثبات شرط در محکمه خودرا مطلقه سازد.
در طلاق به درخواست زوجه، باید با ارایه دلایل مطروحه برای طلاق ،دادخواستی به محل اقامت خود یا زوج تقدیم کند وابلاغیه ای به هر دو ارسال خواهدشد تا دردادگاه حاضر شوند. حکم دادگاه، قابل تجدیدنظر خواهی و فرجام خواهی است،که مدت هر یک از مراحل مذکور 20روز از تاریخ ابلاغ خواهد بود.
