فارسیفسخ نکاح :
ماده ۱۰۶۲ مقرر می دارد: نکاح واقع می شود به ایجاب و قبول به الفاظی که صراحتا دلالت بر قصد ازدواج نماید.
فسخ نکاح یکی از موارد انحلال نکاح می باشد که با طلاق تفاوت هایی دارد، مانند این که طلاق نیازمند وجود شرایط و تشریفاتی می باشد که در فسخ نکاح اینگونه نیست. یا این که طلاق فقط مخصوص نکاح دائم است ولی فسخ شامل نکاح دائم و موقت می شود که در ماده ۱۱۳۲ قانون مدنی به آن اشاره شده است.
ماده ۱۱۳۲ قانون مدنی مقرر داشته است : در فسخ نکاح رعایت ترتیباتی که برای طلاق مقرر است شرط نیست.
مواردی که موجب فسخ نکاح می شود:
عیوب : این عیوب می تواند در زن و مرد مشترک باشند و هم می تواند ویا مختص به یکی از آن ها باشد. این عیوب شامل موارد زیر می باشد.
عیوب مشترک : تنها عیب مشترک میان زن و مرد ، جنون می باشد. جنون ،به اختلال عقلی فرد می گویند که امکان انجام امور روزانه خود را نداشته باشد و یا کارهای بدون هدف از او سر بزند. البته جنون برای ايجاد حق فسخ شرایطی لازم دارد که ماده ۱۱۲۱ قانون مدنی به آن اشاره داشته است. برابر ماده مذکور جنون هر یک از زوجین به شرط استقرار،اعم از این که مستمر یا ادواری باشد برای طرف مقابل موجب حق فسخ است. طبق ماده مذکور جنون باید همیشگی و ادواری (بروز جنون در دوره ها و زمان های خاص) باشد. اگر جنون موقت باشد و پس از مدتی خوب شود دیگر حق فسخ وجود ندارد.
همچنین حق فسخ در موردی برای زن و مرد ایجاد می شود که بدون آگاهی از جنون طرف مقابل اقدام به ازدواج با او نماید.بنابراین اگر هر یک از طرفين از جنون طرف دیگر اطلاع داشته باشند این حق از او ساقط می شود.
مرد در موردی که زن پس از ازدواج دچار جنون شود، حق طلاق او را ندارد زیرا مرد توان این را دارد که از زن نگهداری کند. در حالی که طبق ماده ۱۱۲۵ قانون مدنی اگر مرد دچار جنون شود زن حق فسخ نکاح را دارد. ماده ۱۱۲۵ قانون مدنی مقرر داشته است: جنون و عنن در مرد هرگاه بعد از عقد هم حادث شود موجب حق فسخ برای زن خواهد بود.
عیوب مختص زن : ماده ۱۱۲۳ قانون مدنی مقرر داشته است :
عیوب ذیل در زن موجب حق فسخ برای مرد خواهد بود.
قَرَن 🙁 شاخی بودن یا وجود نسوج سخت فیبری غضروفی در مجرای مهبل که مانع از انجام اعمال زناشویی است.)
جزام 🙁 بیماری عفونی که باعث ازدیاد زخم پوست و آسیب عصب در بازوها ، پاها و پوست اطراف بدن می شود.)
برص 🙁 بیماری پوستی که در آن لک های سفید رنگ به دلیل از دست رفتن رنگدانه پوست به وجود می آید.)
افضاء 🙁 یعنی راه بول و حیض یا راه حیض و غایط یکی شده باشد.)
زمین گیری:نابینایی از هر دو چشم
طبق ماده ۱۱۲۴ قانون مدنی عیوب زن در صورتی موجب حق فسخ برای مرد است که عیب مزبور در حال عقد وجود داشته است.
همچنین طبق ماده ۱۱۲۶ قانون مدنی اگرهر یک از زوجین بعد از عقد مبتلا به یکی از امراض مقاربتی گردد زن حق خواهد داشت که از نزدیکی با او امتناع نماید و علت مزبور مانع حق نفقه خواهد بود.
طبق موارد مذکور حق فسخ فقط در صورتی برای مرد به وجود می آید که عیب قبل از عقد وجود داشته و مرد از آن اطلاعی نداشته باشد.
عیوب مختص به مرد : ماده ۱۱۲۲ قانون مدنی مقرر داشته است :
عیوب ذیل در مرد موجب حق فسخ برای زن خواهد بود
حضاء 🙁 به فردی می گویند که بیضه هایش را بیرون کشیده اند که به ناتوانی او در بارور کردن می انجامد.)
عنن 🙁 بیماری جنسی که بر اثر آن آلت تناسلی مرد نعوذ نمی کند به گونه ای که ناتوان از آمیزش گردد.) به شرط این که ولو یک بار عمل زناشویی را انجام نداده باشد.
مقطوع بودن آلت تناسلی به اندازه ای که قادر به عمل زناشویی نباشد.
مورد دیگر که موجب حق فسخ نکاح می باشد ، وصف خاص است .
طبق ماده ۱۱۲۸ قانون مدنی هرگاه در یکی از طرفین صفت خاصی شرط شده و بعد از عقد معلوم شود که طرف مذکور فاقد وصف مقصوده بوده ،برای طرف مقابل حق فسخ خواهد بود. خواه وصف مذکور در عقد تصریح شده یا عقد متبانیا بر آن واقع شده باشد.
مانند اینکه قبل از عقد شرط شده باشد که زوجه لیسانس داشته باشد ولی بعد از عقد مشخص شود که دارای مدرک تحصیلی دیپلم می باشد.
خیار فسخ فوری است و اگر طرفی که حق فسخ دارد بعد از اطلاع به علت فسخ ، نکاح را فسخ نکند خیار او ساقط می شود چون به این معنی است که عیب را پذیرفته است اما به شرط این که علم به فسخ و فوریت آن داشته باشد.
طبق ماده ۱۱۳۱ قانون مدنی تشخیص مدتی که برای امکان استفاده از خیار لازم بوده به نظر عرف و عادت است.
