تبانی برای بردن مال غیر یکی از شیوههای کلاهبرداری است که امروزه در کشور بسیار پرتکرار و متداول شده است و جزو جرایم کیفری محسوب میشود. ممکن است این سوال برای بسیاری از افراد ایجاد شود که اصلا تبانی برای بردن مال دیگران به چه معنا است در این صورت میتوان گفت که در این جرم دو یا چند نفر با یکدیگر طوری برنامهریزی کنند تا بتوانند مالی که متعلق به شخص دیگری است را به تصاحب خود در بیاورند. البته اثبات این جرم کار آسانی نیست و تنها از عهده یک وکیل با تجربه بر میآید چرا که با اطلاع از قوانین و مقررات در این زمینه دانش کافی را دارد تا در سریعترین زمان ممکن پرونده شما را حل کند.
تعریف مفهوم تبانی برای بردن مال غیر
در پاسخ به این سوال که تعریف تبانی برای بردن مال دیگران چیست باید گفت اگر چند نفر با یکدیگر برای بردن مالی که متعلق به آنها نیست تبانی کرده و با ترفندهای متقلبانه قصد به بردن مال دیگری داشته باشند این اقدام آنها از منظر قانونی جرم تلقی شده و برای آن مجازات در نظر گرفته میشود.
همچنین در قانون اصطلاحی به نام شروع به جرم تبانی برای بردن مال غیر وجود دارد که براساس این ماده ۶۱۱ قانون مجازات اسلامی، هرگاه دو نفر یا بیشتر گرد هم بیایند و با یکدیگر تبانی کنند تا اموال مردم را تصاحب کنند و مقدمات اجرایی را هم تدارک دیده باشند ولی بدون اراده خود موفق به اقدام نشوند، مرتکب جرم میشوند و به حبس از شش ماه تا سه سال محکوم خواهند شد. وکیل حقوقی در مشهد در این مواقع وظیفه دارد تا با بررسی کامل شرایط پرونده بتواند نکات ریز پرونده را بیابد تا قاضی پرونده بتواند با دانستن تمام این موارد حکمی عادلانه صادر کند.
ارکان تشکیل دهنده جرم تبانی برای بردن مال غیر
ارکان جرم تبانی برای بردن مال غیر مانند سایر جرایم کیفری شامل سه رکن اصلی عنصر قانونی جرم، عنصر مادی جرم و عنصر معنوی جرم میشود که وظیفه اصلی وکیل اثبات مالکیت، ثابت کردن این موارد به دادگاه است. در ادامه هر کدام از این عناصر را جز به جز بررسی میکنیم.
-
عنصر قانونی:
عنصر قانونی جرم تبانی در قانون راجع به اشخاصی که برای بردن مال غیر تبانی می نمایند مصوب 1307 بیان گردیده است. که به شرح ذیل می باشد.
ماده اول – هر کاه (هرگاه) اشخاصی با یکدیگر تبانی کرده و برای بردن مالی که متعلق بغیر است بر همدیگر اقامه دعوی نمایند این اقدام آنها جزء تشبث بوسایل متقلبانه برای بردن مال دیگری که بموجب ماده ۲۳۸ قانون مجازات عمومی پیشبینی شده است محسوب و بمجازات مندرجه در ماده مزبوره محکوم خواهند شد.
ماده دوم – اشخاصیکه بعنوان شخص ثالث در دعوائی وارد شده یا به عنوان شخص ثالث بر حکمی اعتراض کرده یا بر محکوم به حکمی مستقیما اقامه دعوی نمایند. و این اقدامات آنها ناشی از تبانی با یکی از اصحاب دعوی برای بردن مال یا تضییع حق طرف دیگر دعوی باشد. کلاهبردار محسوب و علاوه بر تادیه خسارات وارده به مجازات کلاهبرداری محکوم خواهند شد.
تبانی هر یک از طرفین دعوای اصلی با اشخاص فوق نیز در حکم کلاهبردری می باشد. و مرتکب به مجازات مذکوره محکوم میگردد.
مطابق مواد مذکور هرگاه اشخاصی با یکدیگر تبانی کنند. و برای بردن مالی که متعلق به دیگری میباشد بر هم اقامه دعوی کنند. یا با تبانی با یکی از اصحاب دعوا در دعوایی به عنوان ثالث وارد و یا نسبت به رایی که سابقا در دعوایی صادر شده است. به عنوان ثالث و در جهت تبانی با یکی از طرفین پرونده اعتراض نمایند. اقدام آنها جزء استفاده از وسایل متقلبانه برای بردن مال دیگری محسوب شده و در حکم کلاهبرداری خواهد بود. با توجه به مطالب مذکور در ذیل صور مادی تحقق جرم تبانی برای بردن مال غیر به تفکیک بیان می گردد.
صور مادی تحقق جرم تبانی برای بردن مال دیگری:
با توجه به عنصر قانونی جرم تبانی برای بردن مال غیر که در بالا بیان گردید. عنصر مادی جرم تبانی برای بردن مال غیر به 3 حالت کلی تقسیم می گردد.
طرح دعوی صوری توسط دو نفر یا بیشتر علیه یکدیگر:
در واقع جرم تبانی برای بردن مال غیر به این شکل انجام میشود که؛ دو نفر و یا بیشتر با هم تبانی و توافق میکنند. تا با شکایت و طرح دعوای صوری از یکدیگر در محاکم دادگستری، اقدام به بردن مال یک شخص دیگری کرده و مال دیگری را از آن خود کنند. در این فرض، قانون گذار این افراد را کلاهبردار تلقی نموده است.
ورود ثالث:
علاوه بر اقامه دعوی و طرح شکایت صوری، یکی دیگر از مصادیق و اشکال جرم تبانی برای بردن مال غیر، اقامه دعوا توسط شخص ثالث است. در این شرایط، افرادی با تباتی با یکی از اصحاب دعوای واقعی و با قصد و نیت به چنگ آوردن مال طرف مقابل، و یا ضایع کردن حق و حقوق طرف مقابل، در خصوص مال متعلق به دیگری به عنوان شخص ثالث وارد دعوای آنها می شود.
اعتراض ثالث:
در این حالت نیز شخص ثالثی با تبانی با یکی از طرفین پرونده و به قصد بردن مال متعلق به دیگری، به عنوان شخص ثالث نسبت به حکمی که سابقا در دادگاه و در دعوای بین دو نفر دیگر صادر شده است، اعتراض میکند.
لازم به ذکر است ورود ثالث و جلب ثالث می بایست حتما به نحو تبانی با یکی از طرفین پرونده باشد. لذا اگر ورود ثالث با سوء نیت اما بدون تبانی با یکی از طرفین پرونده باشد. در این حالت جرم تبانی برای بردن مال غیر محقق نمی گردد.
به عنوان مثال شخص الف علیه شخص ب اقدام به طرح دعوی کرده و در حین رسیدگی شخص ج با تبانی قبلی با شخص الف به عنوان شخص ثالث به قصد بردن مال یا تضییع حق شخص ب وارد دعوا می شود. در این حالت شخص الف و شخص ج از نظر قانونگذار کلاهبردار تلقی میشوند.
- عنصر مادی جرم
عنصر مادی جرم تبانی برای بردن مال غیر، بر اساس ماده یک و دو قانون مجازات تبانی برای بردن مال غیر عبارت است از : اقامه دعوا و شرکت در دعوای مطروحه که به وسیله آن جهت بردن مال دیگری شراکت و همکاری با زمینه قبلی و برنامه ریزی شده و تبانی صورت گیرد.
-
عنصر معنوی جرم:
نکتهای که باید به آن توجه داشت این است که؛ برای تحقق این جرم بایستی مرتکب قصد و آگاهی کامل نسبت به عمل انجام شده داشته باشد. و بداند که در چه راستایی تبانی میکند و قصد او از طرح دعوا یا ورود به دعوای اشخاص دیگر تحت عنوان شخص ثالث، ربودن و تصاحب مال فردی دیگر و یا تضییع حقوق آن شخص باشد.
پس در صورتی که شخصی تصور کند مال مورد دعوا یا شکایت متعلق به خودش است. دیگر جرم تبانی برای بردن مال غیر محقق نخواهد شد.
مجازات جرم تبانی برای بردن مال غیر
همانطور که گفته شد بر اساس ماده ۶۱۱ قانون مجازات اسلامی تبانی برای بردن ما دیگران جرمی مشابه با کلاهبرداری محسوب میشود و پس از اثبات این جرم نیز برای آن مجازات در نظر گرفته میشود.
در صورتی که جرم تبانی برای مال غیر اثبات شود مجرمان به مجازات کلاهبرداری محکوم می شوند. در ماده ۱ قانون گفته شده اشاره شده است که اعمال مجازات طبق ماده ۲۳۸ قانون مجازات عمومی تعیین می شود اما با نسخ قانون مجازات عمومی، مجازات کلاهبرداری در ماده ۱ قانون تشدید مجازات مرتکبین اختلاس، ارتشا و کلاهبرداری وضع شده است که علاوه بر رد اصل مال به صاحبش، حبس از یک تا هفت سال و پرداخت جزای نقدی معادل مالی که اخذ شده است.
- مرور زمان در جرم تبانی برای بردن مال غیر
مرور زمان یعنی مدت زمانی از وقوع جرم یا قطعیت حکم محکومیت گذشته باشد و به دلیل گذشت این مدت جرم قابل پیگیری نباشد. هنگامی که مرور زمانی در یک جرم محقق شود دیگر امکان تعقیب و رسیدگی به آن جرم یا اجرای مجازات آن وجود ندارد. در جرم تبانی برای بردن مال دیگری به موجب ماده ۱۰۵ قانون مجازات اسلامی مرور زمان هفت سال است و بعد از انقضای هفت سال از آخرین اقدام قضایی جرم دیگر قابل تعقیب نیست .
تعلیق مجازات جرم تبانی برای مال غیر
شاید این سوال برای شما ایجاد شود که با وجود سختگیریهای بسیاری که در مورد تبانی برای جرایم کلاهبرداری و بردن مال غیر وجود دارد آیا این جرم قابل گذشت است یا خیر؟ بهتر است بدانید بر اساس اصلاحیه ماده ۱۰۴ قانون مجازات اسلامی و ماده ۱۱ قانون کاهش مجازات این جرم مانند سایر جرایم در حکم کلاهبرداری به شرط اینکه ارزش مال کمتر صد میلیون باشد قابل گذشت است و اگر ارزش مال موضوع جرم بیش از یکصد میلیون تومان باشد در محاکم قانونی غیر قابل گذشت خواهد بود.
جرم تبانی همانند سایر جرایم در حکم کلاهبرداری جرم تعزیری درجه پنج است و تحقیقات مقدماتی آن ابتدا در دادسرای عمومی و انقلاب محل وقوع جرم انجام میشود و پس از صدور قرار جلب به دادرسی و کیفرخواست دادگاه کیفری دو همان محل صالح به رسیدگی و صدور حکم خواهد بود.
دلایل اثباتی شکایت:
دلایل و مدارک لازم برای اثبات جرم تبانی برای بردن مال غیر، در هر پروندهای متفاوت با پرونده دیگریست. اما در مجموع در قدم اول میبایستی این امر اثبات شود که طرفین دعوا و یا حداقل یکی از آن ها بداند و آگاه باشد که مال مورد دعوا متعلق به شخص دیگری است. با توجه با مطالب بیان شده در قبل، شرط تحقق جرم تبانی برای بردن مال غیر که می بایست در دادگاه اثبات گردد عبارت است از:
طرح دعوی در خصوص مالکیت یک مال بر خلاف واقع:
به عبارت دیگر و با توجه به تعریف قانونگذار در مواد 1 و 2 قانون مجازات راجع به اشخاصی که برای بردن مال دیگری تبانی می نماید. جرم مذکور تنها پس از طرح دعوای حقوقی و من غیر حق که نتیجه آن رد مالکیت مالک حقیقی مال می باشد، تحقق می یابد. لازم به ذکر است جرم مذکور نیازی به حصول نتیجه ندارد و صرف طرح دعوا با وجود سوء نیت مصداق تحقق آن می باشد.
تبانی اشخاص پرونده در طرح دعوا:
جرم تبانی برای بردن مال دیگری تنها در صورت وجود تبانی بین افراد دخیل در پرونده محقق می گردد. لذا طرح دعوی از جانب یک شخص بر علیه مالک اصلی حتی بر فرض غیر محق بودن مصداق جرم تبانی نمی باشد.
در این حالت اثبات سایر موارد نیز میسر خواهد شد. به عنوان مثال اگر طرفین با ساختن یک قرارداد جعلی و قید شرط داوری اقدام به اخذ رای داوری به ضرر مالک حقیقی ملک نمایند. سپس ذینفع صوری از طریق داگاه اقدام به اجرای رای نمایند. اقدام مذکور مصداق تبانی برای بردن مال غیر می باشد. در این حالت پس از اثبات جعلی بودن قرارداد، سوء نیت متهمین محرز می گردد. البته همان طور که عنوان شد این مسئله در پرونده های مختلف به روشهای خاص خود و متفاوت با یکدیگر، قابل اثبات است. لازم به ذکر است با توجه به اینکه موضوع جرم تبانی برای بردن مال دیگری معمولا املاک و مستغلات می باشد. در نتیجه حتما قبل از هر اقدامی از وکلای خوب املاک و آگاه به مقررات کیفری استفاده نمائید.
دادگاه صالح برای رسیدگی به جرم تبانی برای بردن مال غیر
همانطور که بیان شد مجازات جرم تبانی برای بردن مال غیر از شش ماه تا سه سال و نیم حبس است که همین امر باعث میشود این جرم در زمره جرایم تعزیری درجه پنج قرار بگیرد. به همین علت نیز، تحقیقات مقدماتی آن در دادسرای عمومی و انقلاب محل وقوع جرم صورت می گیرد. و بعد از صدور کیفرخواست نیز دادگاه کیفری دو همان محل صالح به رسیدگی و صدور حکم خواهد بود.
محل وقوع جرم تبانی برای بردن مال غیر نیز محلی خواهد بود که؛ طرفین اقدام به طرح دعوای واهی کرده و یا در آن محل با قصد بردن مال غیر، به عنوان شخص ثالت وارد دعوا شدهاند.
قابل گذشت یا غیر قابل گذشت بودن جرم:
با توجه به اینکه جرم تبانی برای بردن مال غیر در حکم کلاهبرداری می باشد. جهت تشخیص قابل گذشت بودن آن می بایست به مقررات و قواعد جرم کلاهبرداری مراجعه نمود.
در حال حاضر به موجب قانون کاهش حبس تعزیری مصوب 1399 جرم کلاهبرداری تا مبلغ یکصد میلیون تومان قابل گذشت است. لذا در صورتی که مبلغ موضوع جرم بیشتر از یکصد میلیون تومان باشد. جرم مذکور غیر قابل گذشت محسوب می گردد.
مرور زمان در جرم تبانی:
مرور زمان به مدت زمانی گفته می شود که پس از گذشت آن، دیگر امکان طرح شکایت، تعقیب و اجرای مجازات وجود نخواهد داشت.
به موجب مقررات قانون مجازات در حال حاضر 3 نوع مرور زمان قابل تصور می باشد.
مرور زمان طرح شکایت:
در صورتی که میزان مال تا یکصد میلیون تومان باشد مروز زمان طرح شکایت یک سال از وقوع جرم می باشد. اما اگر میزان مال موضوع جرم بیشتر از یکصد میلیون تومان باشد. مدت مرور زمان 7 سال از زمان تحقق جرم می باشد.
مرور زمان تعقیب
در صورتی که پس از طرح شکایت کیفری، پرونده در مدت مشخص شده ای پس از آخرین اقدام تعقیبی یا تحقیقی منجر به صدور حکم قطعی نگردد. دیگر امکان پییگیری شکایت وجود نخواهد داشت. امدت مرور زمان تعقیب در جرم تبانی برای بردن مال غیر 7 سال از تاریخ آخرین اقدام تحقیقی یا تعقیبی مثل احضار متهم، جلب، استماع شهادت شهود، تحقیق محلی و غیره که در داسرا انجام می شود می باشد.
مرور زمان اجرای رای:
در صورتی که پس از صدور رای محکومیت، حکم صادره در مدت مشخصی اجرا نگردد. رای صادره دیگر قابلیت اجرا نخواهد داشت. مدت مرور زمان اجرای حکم در جرم تبانی برای بردن مال غیر 10 سال از تاریخ صدور حکم قطعی می باشد.
جهت اطلاعات بیشتر در بخش تماس با ما در ارتباط باشید