فارسی
لیست کامل جرایم مالی
جرایم مالی در دسته جرایم پولی و بانکی قرار دارند که از مهم ترین آنها میتوان به پولشویی اشاره کرد. این حوزه دارای قوانین مشخص و از پیش تعیین شده است. از جمله مهم‌ترین قوانین حوزه جرایم مالی و بانکی میتوان به قانون پولی و بانکی کشور، قانون عملیات بانکی بدون بهره، مبارزه با تأمین مالی تروریسم، قانون تسریع امتیازات خاص بانک ها به مؤسسه های غیرمجاز، قانون مبارزه با پول شویی، قانون مبارزه با قاچاق ارز، اختلاس و کلاهبرداری و قانون تشدید مجازات مرتکبین ارتشا اشاره کرد. این نوع جرایم باعث از دست رفتن اموال شده و درنهایت به نظام اقتصادی کشور آسیب جدی وارد می سازند. در ادامه قصد داریم شما را با تعریف جرایم مالی و هر یک از مهم‌ترین انواع این دسته از جرایم آشنا سازیم.
تعریف جرایم مالی و اقتصادی
بهتر است قبل از این که به بحث درمورد لیست جرایم مالی بپردازیم، با تعریف جرایم مالی و اقتصادی آشنا شویم. جالب است بدانید که جرایم مالی باوجود شباهت های زیاد به جرایم اقتصادی، تفاوت هایی با یکدیگر دارند.
جرایم مالی، جرایمی هستند که حول محور اموال و مالکیت اشخاص قرار دارند اما جرایم اقتصادی باعث ایجاد آسیب به نظام اقتصادی کشور می شوند. این نوع جرم درحقیقت گسترده تر بوده و زیان بیشتری نیز به بار می آورد. جرایمی که بر علیه اقتصاد کشور انجام می شوند و باعث اختلال در نظام اقتصادی و نظامی کشور می گردند، به اشد مجازات محکوم می شوند.
برخی از این نوع جرایم در صورت ضرر به عموم مردم غیر قابل گذشت هستند. با توجه به رأی شماره ۷۰۴ وحدت رویه هیئت عمومی و با توجه به بند اول ماده پنجم مربوط به قانون اصلاح تشکیل دادگاه های عمومی و انقلاب مصوب ۱۳۸۱، تمامی جرایم مالی مربوط به داخل و خارج کشور محاربه و فساد فی‌الأرض شناخته می شوند که توسط دادگاه های انقلاب اسلامی مورد بررسی قرار می گیرند. در ادامه قصد داریم شما را با لیست جرایم مالی آشنا سازیم.
پول شویی
پول شویی از مهم‌ترین موارد لیست جرایم مالی است که می توان آن را نوعی فریب دادن مأموران اجرای قانون دانست. در این نوع جرم مالی مرتکبین پس از کسب درآمدهای نامشروع، اعمالی را انجام می دهند که نشان دهند، اموال به دست آمده از این طریق مشروع هستند.
در برخی از موارد، افرادی که مرتکب به جرم پول شویی می شوند، این عمل را با اشخاصی انجام می دهند که هیچ دخالتی در ارتکاب جرم اولیه ندارند. درنتیجه حتی از نوع جرم انجام شده نیز باخبر نیستند. اما در برخی موارد نیز با مباشر جرم اولیه تبانی می کنند. با توجه به ماده ۱۱ قانون اصلاح و قانون مبارزه با پول شویی، دادگاه های عمومی تهران و مراکز استان ها می توانند به جرایم مربوط به پول شویی رسیدگی کنند.
اگر فردی که مرتکب عمل جرم پول شویی شده است از مقامات مواد ۳۰۷ و ۳۰۸ قانون آیین دادرسی کیفری باشد و مرتکب جرم نیز شخصی غیر از مقامات ذکر شده در این مواد باشد، جرم او در دادگاه های کیفری تهران و یا مراکز استان مورد رسیدگی قرار می گیرد.
قاچاق ارز و کالا
قاچاق ارز و کالا در سال ۱۳۹۴ با عنوان جرایم مالی مورد تصویب قرار گرفت. هرگونه جرم مربوط به قاچاق کالا و ارز، توسط دادسرای تعزیرات مورد رسیدگی قرار می گیرد. دادسرا مسئول رسیدگی به جرایمی مانند احتکار، گران فروشی و کم فروشی، عدم صدور فاکتور می باشد.
سازمان تعزیرات زیر نظر وزارت دادگستری و قوه مجریه عمل می کند که آرای مربوط به تجدیدنظر آن نیز در دیوان عدالت اداری مورد بررسی قرار می گیرند. بطور کلی می توان چنین گفت که جرایم مالی قاچاق کالا و ارز توسط سازمان تعزیرات حکومتی رسیدگی می شوند اما اگر این جرم در سطح کلان انجام شود، مسئولیت رسیدگی آن برعهده دادسرا و دادگاه انقلاب خواهد بود.
جعل اسکناس یا اسناد بانکی
یکی دیگر از انواع جرایم در لیست جرایم مالی، جرم مربوط به جعل اسکناس یا اسناد بانکی می باشد که باعث از بین رفتن آسایش عمومی می شود. اگر فردی با ارتکاب این جرم باعث اختلال در نظام پولی، اقتصادی، بانکی، نظام امنیتی و سیاسی یک جامعه شود، با توجه به ماده ۵۲۶ قانون مجازات اسلامی مورد پیگیری قرار می گیرد.
جرایم بورسی
از انواع جرایم مالی دیگر می توان به جرایم بورسی اشاره کرد که خارج از روند عادی معاملات اوراق بهادار انجام می شوند. معمولاً هدف از این نوع جرم سوءنیت و استفاده از روش های غیرقانونی برای ایجاد اختلال در بازار بورس است که ممکن است شامل معامله متکی بر اطلاعات نهانی، افشای مستقیم ویا غیرمستقیم اطلاعات محرمانه، سوءاستفاده از اطلاعات نهانی، دست‌کاری قیمت بازار، افشای اسرار اشخاص توسط افراد مختلف مانند کارگزار بورس، معامله‌گر یا بازگردان، همچنین خودداری از ارائه اطلاعات و یا اسناد به سازمان بورس باشد.
جرایم مربوط به قیمت ها
یکی دیگر از جرایم مربوط به لیست جرایم مالی، تخلف در قیمت است که مربوط به تجاوز از قیمت مصوب، اختلال در آزادی، حراج و مزایده، ایجاد قیمت های کاذب و انتشار امور غیرواقعی درمورد اوراق مشارکت عرضه شده توسط دولت می باشد. این جرم اعتماد عمومی را از بین می برد.
ربا
ربا و سوء استفاده از شخص خاص در دادن قرض و یا بهره، علاوه براین‌که مشکل شرعی دارد، به عنوان جرم مالی نیز شناخته می شود. چرا که باعث ایجاد اختلال در نظام اقتصادی و سیاسی مملکت می شود.
جرایم مالیاتی
از آن جایی که اقتصاد یک مملکت بر مالیات آن بستگی دارد، هر گونه جرمی که برعلیه پرداخت مالیات انجام شود مستحق مجازات است. چرا که در دسته جرایم مالی ضد دولت قرار می‌گیرد و منافع و مزایای شهروندان را مورد هدف قرار می دهد.
در اصلاحیه قانون مالیات های مستقیم در سال ۱۳۹۴ و با توجه به ماده ۲۷۴، جرایم مالیاتی در بند هفت با عنوان مصادیق جرم مالیاتی شناخته می شوند.
تقلب گمرکی
تقلب گمرکی یکی دیگر از انواع جرایم لیست مالی است که شخص برای فرار از پرداخت مالیات و عوارض مربوط به گمرک، محدودیت های قانون امور گمرکی را نادیده می گیرد و یا اعمالی را مغایر با امور گمرکی انجام می دهد.
سرقت
یکی از مهم ترین جرایم مالی سرقت است که به معنی ربودن مال متعلق به فردی دیگر می باشد. این نوع جرم از انواع حدی و تعزیری است که هر کدام دارای مجازات خاص خود هستند.
سرقت حدی نوعی از سرقت است که تمامی شرایط آن در قانون مشخص مشخص شده اند. در صورتی که حتی یکی از شرایط ذکر شده در عمل انجام شده وجود نداشته باشند، سرقت از نوع تعزیری خواهد بود که آن نیز دارای انواع مختلف و مجازات متفاوت است.
کلاهبرداری
کلاهبرداری به معنای فریب دادن فرد دیگر برای دستیابی به سود بالا است. با توجه به ماده یک قانون تشدید مجازات مرتکبین ارتشا و اختلاس، تمامی افرادی که این عمل را انجام می دهند، به حبس از یک تا هفت سال و پرداخت جزای نقدی محکوم می شوند.
صدور چک بلامحل
در لیست جرایم مالی می توان به صدور چک بلامحل نیز اشاره کرد که در آن معامله کننده نمی تواند هزینه لازم را برای تسویه آن پرداخت کند. به منظور جلوگیری از رخداد آن، بهتر است تاریخ صدور چک، تاریخ سررسید آن باشد. هم چنین دارای ویژگی هایی مانند تضمینی، شرایط مشروط و یا سفید امضاء نباشد.
دراین‌صورت اگر چک کم تر از ده میلیون ریال مبلغ داشته باشد، مجازات آن حبس تا شش ماه، اگر چک بین ده میلیون تا پنجاه میلیون ریال باشد، مجازات آن حبس از شش ماه تا یک سال و اگر مبلغ آن بیش از پنجاه میلیون ریال باشد نیز، مجازات آن حبس از یک تا دو سال و ممنوعیت داشتن چک به مدت دو سال خواهد بود.
مجتمع قضایی برای رسیدگی به جرایم مالی
در سال ۱۳۸۱، مجتمع قضایی برای رسیدگی به انواع جرایم مالی و جلوگیری از هرگونه فساد تأسیس شد. این مجتمع زیر نظر رئیس کل دادگستری استان اداره شده و به تراکم جرایم مالی به مبلغ ده میلیارد ریال و بالاتر رسیدگی می کند.
با توجه به قانون آیین دادرسی کیفری مصوب ۱۳۹۲ قوه قضاییه، دادسرای نحوه پیگیری جرایم پولی و بانکی موظف است دادسراهای ویژه ای را تشکیل دهد که در حوزه تخصص خود اقدام به حل پرونده های مالی کنند. در سال ۱۳۹۴، دادسرای پیگیری جرایم پولی و بانکی با تصویب رئیس قوه قضاییه در تهران افتتاح شد که امروزه به تمامی پرونده های مالی رسیدگی می کند.
در این دادسرا جرایم مختلف مانند پول شویی، بیمه، بورس، ارز و مسائل بانکی مورد بررسی قرار می گیرند.
نحوه بررسی جرایم مالی در دادسرا
برای بررسی جرایم مالیات صورت گرفته در دادسرا، ابتدا شاکی باید شکایت نامه را تنظیم کند و یا اعلام جرم را به دادستان مقام قضایی اعلام نماید. پس از آن تحقیقات شروع می شوند. در جرایم بسیار مهم دادستان و یا بازپرس بدون احضار متهم نیز می توانند دستور دستگیری او را صادر کنند. پس از اتمام تحقیقات، اگر بازپرس جرم رخداده را به طور قطعی اعلام کند، می تواند پس از دریافت دفاع از متهم و وکیل او قرار جلب دادرسی را صادر کند و پس از آن با تأیید دادستان پرونده مجازات او را مشخص کند.
سخن پایانی
جرایم مالی و اقتصادی از مهم ترین جرایمی هستند که باعث اختلال در نظام اقتصادی می شوند. هریک از انواع این جرایم دارای مجازات هستند. در این مقاله سعی کردیم شما را با لیست کامل جرایم مالی آشنا سازیم.
