فارسیجهیزیه به لوازمی گفته می شود که زوجه در زمان ازدواج برای شروع زندگی مشترک با خود به خانه ی شوهر می آورد.این جهیزیه در مالکیت خود زوجه بوده و هرگاه که بخواهد، بدون اجازه همسر میتواند جهیزیه را با خود ببرد. ( چه در زمان زندگی زناشویی و چه بعد از طلاق )
در قانون مدنی هیچ اشاره ای به جهیزیه نشده است و مسائل مربوط به جهیزیه طبق عرف مرسوم می باشد.از انجاییکه زوجه مکلف به تهیه لوازم و وسایل زندگی مشترک نیست، بنابراین تهیه لوازم زندگی جزء نفقه محسوب می شود که برابر ماده 1107 قانون مدنی نفقه بر عهده زوج است.
ماده 1107 مقرر داشته است: نفقه عبارت است از همه ی نیازهای متعارف و متناسب با وضعیت زن از قبیل مسکن ، البسه ، غذا ، اثاث منزل و هزینه های درمانی و بهداشتی و خادم در صورت عادت یا احتیاج، به واسطه ی نقصان یا مرض.استرداد جهیزیه بدون سیاهه:
در مواردی که زوجه بدون داشتن سیاهه،جهیزیه خود را به خانه همسر می برد. در صورت بروز اختلاف با همسرش در مورد استرداد جهیزیه، زوجه بر اساس ادله اثبات دعوا اعم از اقرار،سند،شهادت شهود،امارات قضایی ،قسامه باید ثابت کند که وسایلی زندگی در منزل مشترك متعلق به او می باشد. بنابراین زوجه بایستی با تنظیم استشهادیه ویا ارایه فاکتور خرید وسایل زندگی ،مالکیت خود را به اثبات برساند.استرداد جهیزیه مطابق سیاهه : سیاهه جهیزیه،به لیست وسایلی می گویند که در سند عادی نوشته شده وبه امضائ زوج ویا شهود حاضرمیرسد ودر زمان تقدیم دادخواست به پیوست مورد مطالبه قرارمی گیرد. بر این اساس طبق ماده 10 قانون مدنی قراردادهای خصوصی نسبت به کسانی که آن را منعقد نموده اند در صورتی که مخالف صریح قانون نباشد نافذ است. همچنین برابر ماده 35 قانون مدنی، تصرف به عنوان مالکیت، دلیل مالکیت است. مگر آنکه خلاف آن ثابت شود.ومطابق ماده30همان قانون هر مالکی نسبت به مایملک خود حق هر گونه تصرف را دارد.بنابراین استرداد جهیزیه با طی کردن فرآیند قانونی شامل تقدیم دادخواست و تعیین وقت رسیدگی توسط دادگاه به نتیجه می رسد.ودر مواردی که فوریت اقتضا دارد،خواهان می تواند با پرداخت خسارت احتمالی به دادگاه که در برخی موارد به میزان 10درصد از بهای خواسته می باشد از دادگاه،تقاضای تامین خواسته را نموده وجهیزیه خود را در منزل زوج توقیف ویا به امین مرضی الطرفین تا تعیین تکلیف نهایی دادگاه، سپرده شود.
دادخواست استرداد جهیزیه را از طربق دفاتر خدمات الکترونیک در شهرهای بزرگ به دادگاه خانواده ارجاع ویا در شهرستانها وشهرهایی که دفاتر خدمات وجود ندارد به دادگاه خانواده تقدیم می شود.
